Problem, który dotyka wielu ludzi. Zwłaszcza obecne pokolenie czterdziestolatków często się z nim zmaga. Czym jest wypalenie zawodowe? W jaki sposób się objawia, co może do niego prowadzić? I przede wszystkim – czym można z nim jakoś walczyć?
Spis Treści
Czym jest wypalenie zawodowe?
Zaczniemy od odpowiedzi na tak postawione pytanie. Wypalenie zawodowe można opisać jako stan w którym wykonywana praca przestaje sprawiać przyjemność. Zamienia się ona w zniechęcenie i brak motywacji. Bardzo często występuję też poczucie przewlekłego zmęczenia (nie tylko fizycznego). Wypaleniu zawodowego towarzyszy także wyczerpanie psychiczne.
Warto zwrócić uwagę na pewno podobieństwa do depresji. Natomiast nie można między nimi postawić znaku równości. Chociażby dlatego, że depresja to jednostka chorobowa. To po pierwsze. Wymaga ona fachowego leczenia. Najczęściej farmakologicznego i terapii.
Jakie są przyczyny wypalenia zawodowego?
Jako główny czynnik wymienia się stres. Wynika on z natłoku pracy, ale również i jej charakteru. Często w kontekście wysokiego ryzyka wypalenia zawodowego wymienia się pracę w dużej firmie. I to niezależnie od stanowiska zajmowanego w korporacji. Ale i ludzie pracujący jako freelancerzy mogą być w pewnym momencie zmuszeni zmierzyć się z tym problemem.
Jeśli chodzi o najczęściej wymieniane grupy zawodowe w kontekście większego ryzyka wypalenia zawodowego to są to:
-
Lekarze
-
Nauczyciele
-
Pracownicy socjalni
-
Pielęgniarki
-
Policjanci
-
Psychologowie
Jak objawia się wypalenie zawodowe?
Część z symptomów została już wymieniona. Natomiast proces rozwoju wypalenia zawodowego i objawów, które się w związku z tym pojawiają, można podzielić na trzy etapy
-
Wyczerpanie emocjonalne – to stadium w którym przede wszystkim dominuje zmęczenie psychiczne. Nie tylko wynikające z nadmiaru pracy. Na tym etapie zauważalne jest również wyczerpanie fizyczne. To ostatnie na początku nie jet wiązane z pracą.
-
Ucieczka i depersonalizacja – to stadium w którym osoba zmagająca się z wypaleniem zawodowym zaczyna uciekać od pozostałych pracowników. Dystansuje się od nich, rezygnuje ze wspólnych wyjść. W pewien sposób zaczyna podchodzić do nich „na chłodno”. W niektórych przypadkach wręcz ich depersonalizować. Zauważalna jest zmiana podejścia do pracy. Zadania wykonywane są pobieżnie z niewielkim zaangażowaniem.
-
Obniżona samoocena – na tym etapie przede wszystkim osoba dotknięta wypaleniem zawodowym zaczyna wątpić w swoje kompetencji. Neguje również osiągnięcia. Nie tylko te związane z karierą zawodową. Na tym etapie bardzo często osoba taka przestaje w jakikolwiek sposób kontrolować wykonywane przez siebie zadania. Może również dochodzić do niestawiania się w pracy.
To jednak nie wszystko. W ramach wyczerpania zawodowego mogą się też pojawić inne symptomy. To na przykład problemy ze snem. Te ostatnie zresztą mają też przełożenie na zachowanie w pracy. Obniżona koncentracja, zmęczenie i stres nie ułatwiają wykonywania postawionych zadań.
Osoby zmagające się z wypaleniem zawodowym bardzo często uciekają w używki. W tym wypadku cierpi nie tylko sfera zawodowa. Problemem mogą być „zakrzywione” przez używki relacje z ludźmi. Co zresztą też ma wpływ na pogłębienie wypalenia zawodowego. I oczywiście problemy natury zdrowotnej.
Jak sobie radzić z wypaleniem zawodowym?
Jedną z możliwości jest zmiana branży. I to dość radykalną. Jeśli na przykład do tej pory zajmowałyście się HR-em, możecie zostać programistą. W takiej zmianie chodzi o nowe – całkowicie Wam nieznane – wyzwania. To bardzo często pomaga wyjść z wypalenia zawodowego.
Kolejnym istotnym aspektem jest odpowiednie przygotowanie sobie wolnego czasu. Pasja pozwala na chwilę zapomnieć o pracy. A to z kolei odsuwa widmo wyczerpania zawodowego. Aby go uniknąć trzeba również prowadzić zdrowy tryb życia. Nie chodzi jedynie o zmiany w diecie. Bardzo pomocna w walce z wypaleniem zawodowym okazuje się aktywność fizyczna. Istotne jest to, aby była ona w miarę możliwości regularna. Z codziennego życia muszą również zniknąć używki.
